Mô hình nền tảng công nghệ (Platform) đang nổi lên như một xu hướng kinh doanh chủ đạo, được nhiều doanh nghiệp áp dụng rộng rãi. Phương thức này được ứng dụng trong đa dạng các ngành nghề, từ thiết bị điện tử, điện thoại thông minh, đến phần mềm và phần cứng. Để hiểu rõ hơn Platform là gì và khám phá các mô hình nền tảng nổi bật hiện nay, mời bạn đọc tham khảo bài viết chi tiết dưới đây từ Dầu gội đầu.

I. Platform là gì?

Thuật ngữ Platform (nền tảng) được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực công nghệ thông tin và đang ngày càng phổ biến trong đời sống hiện nay. Hiểu đơn giản, Platform là sự tổng hợp các cơ sở hạ tầng quan trọng, đóng vai trò nền tảng để xây dựng và phát triển các ứng dụng hoặc công nghệ.

Platform là yếu tố không thể thiếu đối với mọi ứng dụng hay phần mềm. Nhờ có “nền tảng” này mà chúng ta có thể tạo ra một môi trường phù hợp, giúp các chương trình hoạt động hiệu quả.

Hệ sinh thái Platform (Platform Ecosystem) là một mô hình kinh doanh bao gồm nhiều tổ chức, nhà phát triển và người dùng cuối, cùng nhau tạo nên một mạng lưới tương tác chặt chẽ. Hệ sinh thái này được xây dựng dựa trên một nền tảng công nghệ hoặc dịch vụ nhất định, quy tụ nhiều ứng dụng, dịch vụ, sản phẩm khác nhau từ nhiều nhà cung cấp.

Mục tiêu của hệ sinh thái Platform là kiến tạo một nền tảng cốt lõi, cung cấp giải pháp toàn diện cho người dùng cuối thông qua việc chia sẻ dữ liệu, chuyển tiếp quy trình hoặc tích hợp công nghệ.

Một ví dụ điển hình nhất về hệ sinh thái Platform chính là App Store của Apple. Đây là nơi hàng triệu ứng dụng từ hàng triệu nhà phát triển khác nhau được phân phối đồng thời, cho phép người dùng tự do tìm kiếm và lựa chọn theo nhu cầu cá nhân.

II. Các mô hình Platform hiện nay

Dưới đây là một số loại hình nền tảng (Platform) phổ biến hiện nay:

1. Nền Tảng Phần Cứng (Hardware Platform)

Mỗi thiết bị chúng ta dùng hàng ngày như laptop hay TV đều cần có phần cứng để hoạt động. Nền tảng phần cứng chính là tổng thể các thành phần vật lý lắp ráp nên một chiếc máy tính hay một chiếc TV hoàn chỉnh. Ví dụ, các máy tính hiện đại thường sử dụng CPU 32bit hoặc 64bit và chạy trên các hệ điều hành như Windows, macOS, hoặc Linux. Nói cách khác, Hardware Platform chính là kiến trúc của bộ vi xử lý hoặc kiến trúc của máy tính.

2. Nền Tảng Phần Mềm (Software Platform)

Nền tảng phần mềm được thiết kế để hỗ trợ cả phần mềm hệ thống (System Software) và phần mềm ứng dụng (Application Software) hoạt động đồng thời.

• Phần mềm hệ thống (System Software) là hệ điều hành, có nhiệm vụ điều khiển máy tính, quản lý tài nguyên và giúp người dùng tương tác với các ứng dụng.
• Phần mềm ứng dụng (Application Software) bao gồm các chương trình được tạo ra để thực hiện các nhiệm vụ cụ thể. Đó có thể là bộ ứng dụng văn phòng (Microsoft Office), công cụ thiết kế đồ họa (Adobe Photoshop), ứng dụng giải trí (Spotify), hoặc các phần mềm quản lý công việc.

3. Nền Tảng Marketing Kỹ Thuật Số (Digital Marketing Platform)

Digital Marketing Platform là một hệ thống hoặc phần mềm chuyên dùng để quản lý, triển khai và theo dõi các chiến dịch Marketing kỹ thuật số. Nền tảng này cho phép các Marketer tạo, quản lý, và giám sát các chiến dịch quảng cáo trực tuyến. Hơn nữa, nó cũng hỗ trợ việc quảng bá thương hiệu và đăng tải nội dung trên các kênh số như website, mạng xã hội, hoặc email.

4. Nền Tảng Dữ Liệu Khách Hàng (Customer Data Platform – CDP)

Customer Data Platform (CDP) là một hệ thống cho phép người dùng tổng hợp dữ liệu khách hàng từ nhiều nguồn khác nhau. Sau khi thu thập, dữ liệu này sẽ được phân tích để tạo ra những thông tin hữu ích về hành vi khách hàng, từ đó đưa ra các dự đoán phù hợp. 

Mục tiêu của CDP là xây dựng một chân dung khách hàng toàn diện và chính xác, giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về khách hàng của mình, từ đó tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng và triển khai các chiến dịch Marketing hiệu quả.

5. Nền Tảng Trí Tuệ Nhân Tạo (AI Platform)

AI Platform là các nền tảng cung cấp công cụ và dịch vụ hỗ trợ phát triển và triển khai các ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Nền tảng này tích hợp các tính năng như dịch vụ học máy, công cụ xử lý ngôn ngữ, và các công cụ AI dành cho doanh nghiệp. Các ví dụ điển hình cho nền tảng trí tuệ nhân tạo bao gồm Google Cloud AI Platform, OpenAI, và Amazon Web Services AI Platform.

6. Dịch Vụ Điện Toán Đám Mây (Cloud-computing Platform)

Nền tảng điện toán đám mây đã phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây và thu hút sự quan tâm lớn từ đông đảo người dùng. Cloud-computing có khả năng thu thập và phân tích lượng dữ liệu khổng lồ, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí xây dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu vật lý. 

Ngoài ra, điện toán đám mây còn cho phép người dùng linh hoạt mở rộng tài nguyên theo nhu cầu, chẳng hạn như tăng giảm dung lượng lưu trữ hay mở rộng số lượng máy chủ. Các dịch vụ và ứng dụng được cung cấp qua internet, cho phép người dùng truy cập mọi lúc mọi nơi.

7. Dịch Vụ Truyền Thông Xã Hội (Social Platform)

Social Platform có một số đặc điểm chính:

• Tạo trang cá nhân/website: Người dùng có thể tạo các trang web hoặc trang cá nhân để chia sẻ nội dung và tương tác với những người dùng khác.
• Môi trường truyền thông xã hội toàn diện: Cung cấp một môi trường truyền thông xã hội đầy đủ tính năng như kết nối cộng đồng và chia sẻ nội dung.
• Ứng dụng gốc và API: Nền tảng cho phép tích hợp với các bên thứ ba thông qua giao diện lập trình ứng dụng (API).

III. Các xu hướng áp dụng

Để hiểu rõ hơn về sự phát triển của mô hình Platform trong quản trị doanh nghiệp, chúng ta sẽ đi từ những thách thức ban đầu đến các giải pháp hiện đại:

1. Từ Nỗi Đau Phân Mảnh Dữ Liệu

Trước đây, các phòng ban trong doanh nghiệp thường sử dụng những phần mềm riêng biệt cho từng nghiệp vụ của mình, như phần mềm kế toán, nhân sự, hay quản lý đơn hàng. Tuy nhiên, bộ máy doanh nghiệp lại không hoạt động độc lập mà luôn cần sự phối hợp và liên kết dữ liệu chặt chẽ. Ví dụ, khi bộ phận sản xuất cần đặt nguyên vật liệu, họ phải gửi đề xuất cho bộ phận mua hàng, rồi tiếp tục làm việc với kế toán-tài chính để duyệt chi.

Việc sử dụng nhiều ứng dụng riêng lẻ, thiếu tính tương thích đã dẫn đến tình trạng dữ liệu bị phân mảnh. Điều này cản trở khả năng tương tác giữa các phòng ban, gây ra nhiều “nút thắt cổ chai” và phát sinh các chi phí ẩn trong toàn bộ hệ thống vận hành của doanh nghiệp.

2. Đến Giải Pháp Quản Trị Tổng Thể All-in-one

Để giải quyết vấn đề phân mảnh dữ liệu, các nhà phát triển công nghệ đã đưa ra ý tưởng “gom chung” tất cả các phần mềm vào một hệ thống duy nhất, dựa trên một cơ sở dữ liệu chung và cho phép người dùng truy cập chỉ bằng một tài khoản. Đây chính là lý do ra đời của các mô hình công nghệ tổng thể (All-in-one), điển hình là các hệ thống ERP (Enterprise Resource Planning).

ERP là một hệ thống phần mềm đồ sộ, tích hợp nhiều ứng dụng khác nhau thành các module trong một phần mềm duy nhất, giúp tự động hóa toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp. Mô hình này hứa hẹn tăng tốc độ xử lý công việc, giảm thiểu sai sót dữ liệu và cải thiện quy trình làm việc.

Thế nhưng, trên thực tế, khi triển khai, các giải pháp All-in-one lại bộc lộ nhiều nhược điểm. Điều mâu thuẫn là khả năng “làm được mọi thứ” vừa là ưu điểm, lại vừa là hạn chế lớn nhất của chúng. Mặc dù có thể thực hiện nhiều tác vụ, nhưng hiệu suất của từng module thường chỉ ở mức trung bình. Một số chức năng có thể xuất sắc, nhưng những chức năng khác lại kém hiệu quả.

Sự “toàn diện” của All-in-one còn kéo theo một số nhược điểm khác:

• Chi phí triển khai lớn nhưng không đáp ứng đúng nhu cầu: Doanh nghiệp thường phải mua cả gói phần mềm cồng kềnh, ngay cả khi không cần sử dụng tất cả các phân hệ.
• Chi phí ẩn và chi phí cơ hội cao: Việc áp dụng một phần mềm toàn diện đòi hỏi phải thay đổi quy trình làm việc của toàn bộ bộ máy, có thể mất nhiều tháng để triển khai thực tế.
• Khó nâng cấp khi doanh nghiệp thay đổi: Khi doanh nghiệp phát triển vượt ra khỏi khuôn khổ ban đầu, phần mềm All-in-one cứng nhắc sẽ trở nên lỗi thời, thậm chí kìm hãm khả năng mở rộng.

3. Sự Ra Đời Của Nền Tảng Quản Trị Toàn Diện (Platform)

Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta dễ dàng thấy sự xuất hiện của nhiều “gã khổng lồ”, “siêu ứng dụng” và hệ sinh thái đa dạng. Chúng ta gọi Grab, Microsoft, Google, Apple là các nền tảng (Platform), chứ không phải là mô hình “all-in-one”.

Trong lĩnh vực giải pháp quản trị doanh nghiệp cũng vậy. Các phần mềm riêng lẻ và cả All-in-one đang dần trở nên lỗi thời, và xu hướng hiện nay là sử dụng một Nền tảng quản trị toàn diện và đồng nhất.

Việc cố gắng tích hợp quá nhiều tính năng chuyên môn phức tạp vào một phần mềm All-in-one giống như cố gắng “vá một chiếc áo rách”. Thay vào đó, việc sử dụng các phần mềm vừa độc lập vừa có khả năng tích hợp trên cùng một nền tảng chia sẻ dữ liệu chính là cách làm tiên tiến nhất hiện nay. Cách tiếp cận này đồng thời đáp ứng hai tiêu chí cốt lõi trong quản trị doanh nghiệp: hiệu quả chuyên môn cao và tính thống nhất dữ liệu.

Dưới đây là một số ưu điểm nổi bật của Platform so với All-in-one:

• Giải quyết triệt để hơn các bài toán chuyên môn: Rõ ràng, một viên thuốc bổ tổng hợp không thể hiệu quả bằng một viên thuốc chuyên trị cho một vấn đề cụ thể. Tương tự, mỗi phần mềm chuyên biệt trên Platform có thể giải quyết bài toán của từng phòng ban một cách triệt để hơn. Ví dụ, một phần mềm tuyển dụng ATS chuyên dụng chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn phân hệ quản lý nhân sự trong một hệ thống ERP.
• Khả năng mở rộng linh hoạt theo sự phát triển của doanh nghiệp: Không có một chiếc áo nào vừa cho con người từ bé đến lớn, và tương tự, không có một phần mềm công nghệ nào được “may đo” để vừa khớp với nhu cầu của doanh nghiệp ở mọi giai đoạn tăng trưởng. Trong khi ERP là một khối cứng nhắc, từng phần mềm trên Platform lại có khả năng hoạt động độc lập. Khi quy mô nhân sự của doanh nghiệp tăng lên, Platform có thể mở rộng tương ứng một cách dễ dàng.
• Khả năng kết nối không giới hạn với các ứng dụng bên ngoài: Một giải pháp quản trị doanh nghiệp cần phải có tính mở để kế thừa các hệ thống đã đầu tư trước đó, hoặc liên kết với các hệ thống nghiệp vụ khác. Đây chính là thế mạnh hàng đầu của Platform mà All-in-one không thể sánh bằng. Nó còn mở ra cơ hội để doanh nghiệp hội nhập nhanh hơn với các công nghệ mới ngay trên chính hệ thống hiện có của mình.

Một phần mềm doanh nghiệp tốt cũng cần hoạt động như một doanh nghiệp: ổn định, minh bạch, linh hoạt, nhưng vẫn dựa trên những nguyên tắc cố định. Không thể có một doanh nghiệp chỉ có duy nhất một phòng ban làm tất cả mọi việc, tương tự như không thể tồn tại một phần mềm “đa năng” có thể làm tốt nhất tất cả mọi thứ.

Tóm lại, Platform (nền tảng) là một công cụ cực kỳ mạnh mẽ, mang lại lợi thế cạnh tranh đáng kể và giúp các doanh nghiệp gặt hái thành công trong kỷ nguyên số, không chỉ cho những nhà cung cấp mà còn cho chính những người sử dụng sản phẩm/dịch vụ trên đó.